Elektrikli otomobiller, çevre dostu özellikleri ve sürdürülebilir enerji kullanımının getirdiği avantajlarla giderek daha popüler hale gelmektedir. Ancak, son yıllarda elektrikli araçlarla ilgili çeşitli yangın vakaları gündeme gelmiştir. Bu durum, hem kullanıcılar hem de endüstri profesyonelleri tarafından merakla araştırılmaktadır. Elektrikli araçlarda yangınların çıkma sebepleri, geleneksel içten yanmalı motorlu araçlarla kıyaslandığında farklılık gösterir. Peki, elektrikli otomobillerde yangın çıkmasının nedenleri nelerdir?

1. Lityum İyon Pillerinin Riskleri

Elektrikli araçların enerji kaynağı olan lityum iyon piller, bu araçların kalbini oluşturur. Ancak, bu pillerin doğası gereği belirli bir seviyede yangın riski taşıdıkları bilinmektedir. Lityum iyon piller, aşırı ısınma, kısa devre, aşırı şarj veya fiziksel hasar gibi durumlar sonucunda kolayca yangın çıkarabilir. Ayrıca, lityum iyon pillerin içinde yer alan kimyasallar, yangının yayılmasını hızlandırabilir ve yangının söndürülmesini daha da zorlaştırabilir.

a) Aşırı Isınma ve Termal Dalgalanma

Lityum iyon bataryalar, enerji yoğunluğu yüksek bileşiklerdir. Bu yüksek enerji yoğunluğu, bataryanın aşırı ısınmasına ve termal dalgalanmalara yol açabilir. Özellikle, bataryanın bir hücresinde meydana gelen bir ısınma, bu ısının diğer hücrelere geçmesine ve zincirleme bir reaksiyon başlatmasına neden olabilir. Bu durum, bataryanın tamamen tutuşmasına yol açabilir.

b) Kısa Devreler

Bir elektrikli aracın bataryasında meydana gelen bir kısa devre, yüksek voltaj ve elektrik akımının aniden oluşmasına sebep olabilir. Bu durum, bataryanın aşırı ısınmasına ve yangın çıkmasına yol açabilir. Kısa devreler, genellikle bataryanın yanlış kullanımından veya üretim hatalarından kaynaklanabilir.

2. Yaralanmalar ve Dış Faktörler

Elektrikli araçlar, geleneksel araçlardan farklı olarak bataryalarla çalıştıkları için, dış etkenler bu araçların yangın riskini artırabilir. Örneğin, bir kaza anında aracın bataryası hasar görebilir ve bu da yangına sebep olabilir. Özellikle bataryanın dış koruyucu katmanları hasar gördüğünde, bataryadaki kimyasal maddeler dışarıya sızabilir ve yangının yayılmasına neden olabilir.

a) Fiziksel Hasar

Elektrikli otomobiller, kazalar sonucu ciddi bir şekilde hasar görebilir. Aracın alt kısmında yer alan bataryaların, ciddi çarpma, darbe veya diğer fiziksel etmenlere maruz kalması durumunda, bataryanın yapısı bozulabilir. Bu durumda, bataryanın içindeki elektrolitler ile metal yüzeyler temasa geçebilir ve yangın çıkarabilir.

b) Yangın Söndürme Zorlukları

Lityum iyon pillerinin yangınlarını söndürmek, geleneksel yakıtlı araçlardan çok daha zor olabilir. Bu tip yangınlar, su ile söndürülemez çünkü su, lityum iyon bataryalarıyla reaksiyona girerek daha büyük bir yangın riskine yol açabilir. Bu nedenle, elektrikli araç yangınlarında özel söndürme tekniklerine ve ekipmanlarına ihtiyaç vardır. Ayrıca, yangının başlaması durumunda bataryanın tam olarak hangi hücresinin tutuştuğu belirlenmeden müdahale etmek çok tehlikeli olabilir.

3. Batarya Yönetim Sistemleri (BMS) ve Yazılım Hataları

Elektrikli araçların batarya yönetim sistemleri (BMS), bataryaların sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla pil hücrelerinin voltajını, sıcaklığını ve şarj seviyelerini sürekli olarak izler. Ancak, yazılımda meydana gelen bir hata ya da yanlış bir ayar, bataryanın aşırı şarj olmasına, aşırı ısınmasına ve hatta yangın çıkmasına neden olabilir. Batarya yönetim sisteminin düzgün çalışmaması, sistemin pilleri doğru bir şekilde denetleyememesiyle sonuçlanabilir.

4. Hatalı Üretim ve Tasarım Sorunları

Bir başka yangın sebebi de, elektrikli araçların üretiminde yapılan hatalardır. Bataryaların üretim aşamasındaki kusurlar, yangın riski yaratabilir. Özellikle bataryaların montajı sırasında kullanılan malzemeler, bataryanın kalitesi ve güvenlik önlemleri, yangın riskini doğrudan etkileyen faktörlerdir. Ayrıca, elektrikli araçların tasarımında yapılan yanlışlıklar da yangın riskini artırabilir. Yetersiz havalandırma, ısıyı dağıtma sorunları veya yetersiz koruyucu kaplama, bataryaların güvenliğini tehdit edebilir.

5. Yanlış Kullanım ve Şarj Alışkanlıkları

Yanlış şarj etme yöntemleri, bataryaların aşırı ısınmasına ve potansiyel olarak yangın çıkmasına neden olabilir. Elektrikli araçların şarj cihazları ve batarya yönetim sistemleri, bataryanın sağlığını korumak için doğru voltajda ve şarj seviyesinde çalışmalıdır. Ancak, evde kullanılan ucuz şarj cihazları ya da bataryaların yanlış bir şekilde şarj edilmesi, bataryanın hasar görmesine ve yangın çıkmasına yol açabilir.

Elektrikli otomobillerde yangın çıkmasının pek çok farklı nedeni vardır. Lityum iyon pillerin yapısal özelliklerinden, dış etkenler ve üretim hatalarına kadar birçok faktör bu durumu tetikleyebilir. Elektrikli araçların güvenliği her geçen gün daha da iyileştirilse de, bu araçların tasarımında ve kullanıcının bilinçlenmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar bulunmaktadır. Elektrikli otomobil sahiplerinin, batarya bakımı, şarj alışkanlıkları ve üretici tarafından sağlanan güvenlik talimatlarına uymaları, olası yangın risklerini en aza indirebilir. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte, bu tür yangın vakalarının daha da azalması beklenmektedir.