Buğday çimi denilen mikro yeşillik, son yıllarda popüler hale gelen, vücudu detoksifiye etmek, savunmasını güçlendirmek ve hastalıklara karşı korumak isteyenlerin yöneldiği bir bitki ürünüdür. Tarımın başlamasından bu yana, ılıman bölgelerde yetişen ve iç veya dış mekanlarda yaşayabilen, buğday olarak da bilinen Triticum aestivum, dünyanın en çok kullanılan tahıl-çim bitkilerinden biri olmuştur. Antik çağlardan beri gıda ürünü olarak yaygın şekilde kullanılmaktadır. Çeşitli bozuklukların tedavisinde umut vaat eden buğday çimi, Triticum aestivum’un genç filizleri ya da sürgünleridir ve Poaceae familyasına aittir. Buğday çimi zengin bir doğal vitamin ve mineral kaynağıdır. Evde yetiştirilmesi nispeten kolaydır. Buğday tohumları suda bekletilerek, filizlenmesi beklenerek ve yaprakları toplanarak buğday çimi yetiştirilebilir.

Buğday Çimi Nasıl Kullanılır?

Buğday çimi yapraklarının sindirimi zordur. Bu nedenle çoğu kişi yaprakları sıkarak meyve suyu haline getirir. Popüler bir sağlık içeceği olan buğday çimi suyu çiğ gıda olarak kabul edilir. Sadece tazeyken ve suyu çıkarıldıktan hemen sonra aç karnına alındığında sağlığa fayda sağladığı, pişirmenin gıdada bulunan sağlıklı doğal enzimleri yok ettiği düşünülmektedir fakat bugüne kadar bunu destekleyen bir araştırma yoktur. Bazı kişiler buğday çimini suyla karıştırıp sindirim sistemini temizlemek için lavman olarak kullanır. Buğday çimi yaprakları ayrıca kurutulup toz halinde, yiyecek ve smoothie gibi içeceklerde aroma bileşeni olarak kullanılabilir, kapsül veya hap haline de getirilebilir. Buğday çimi kremi, topuk ağrısını tedavi etmek için ayak tabanına da sürülebilir.

Buğday Çiminin Besin Değerleri

Buğday çiminin faydaları etkileyici beslenme profilinden kaynaklanmaktadır. Buğday çimi suyu ya da toz gibi diğer formları sağlık için gerekli besin maddelerini yüksek düzeyde içeren güç kaynaklarıdır. “Yeşil kan” olarak da bilinen buğday çimi suyu kişiye gerekli tüm besinleri sağlayabilir ve çeşitli sağlık durumlarının tedavisine yardımcı olabilecek klorofil, mineraller (kalsiyum, selenyum, magnezyum, potasyum, çinko, sodyum, krom, selenyum, demir gibi),vitaminler (A, C, E, K ve B6 vitaminleri), açısından zengindir. Aynı zamanda amino asitler, protein ve enzimler (örn. amilaz, proteaz, lipaz, sitokrom oksidaz, süperoksit dismutaz ve transhidrojenaz) içerir.

Buğday Çimi Nedir? Etkileri, Kullanım Alanları, Kullanım Şekli ve Riskleri Nelerdir?

Buğday Çiminin Sağlığa Faydaları

Buğday çiminin bağışıklık sistemini güçlendiren, toksinlerden arındıran ve vücudun hastalıklardan korunmasına yardımcı olan bir gıda olduğuna inanılmaktadır. Geleneksel tıp uygulayıcıları ayrıca kabızlığı tedavi etmek veya romatizmanın neden olduğu ağrıyı hafifletmek için buğday çimi kullanmışlardır.

Potansiyel Kullanım Alanları

Buğday çiminin birçok kullanım alanı vardır. Aşağıdaki sağlık sorunları için yararlı olabilir:

Yeşil kan görevi görür, kan hücrelerini korur

Buğday çimi önemli miktarda klorofil içeriğine sahiptir. Klorofil, bitkilerin yeşil renkli olmasını sağlayan ve aynı zamanda fotosentez yoluyla güneş ışığından enerji elde etmelerini sağlayan bir pigmenttir. Biyolojik olarak insan kanındaki kırmızı pigment olan hemoglobine (kırmızı kan hücrelerinde bulunan ve oksijen taşımaktan sorumlu protein) benzediği için sıklıkla “yeşil kan” olarak adlandırılır. Tek fark, klorofilin magnezyum içermesi, hemoglobinin ise demir içermesidir. Benzerlik nedeniyle, buğday çiminin kana oksijen tedarikini artırabileceği öne sürülmektedirler. Beslenmeye klorofil eklemek, sağlıklı bir kalp ve kan damarlarını korumaya yardımcı olabilir. Buğday çimi aynı zamanda birçok bitkisel üründe olduğu gibi antioksidanlar açısından zengindir. Bu maddeler kırmızı kan hücrelerinin daha uzun süre hayatta kalmasına yardımcı olur. Bazı klinik çalışmalar, buğday çiminin, vücudun yeterli miktarda hemoglobin üretmesini engelleyen bir kan hastalığı olan hemolitik anemisi olan kişilere de fayda sağladığını göstermektedir.

Bağışıklığı artırır

Araştırmalar, buğday çimindeki şekerlerin veya oligosakkaritlerin bağışıklığı artırıcı etkilere sahip olduğunu göstermektedir. Buğday çimindeki şekerler monosit adı verilen bazı bağışıklık hücrelerini uyarır. Bu hücreler vücudu enfeksiyondan korur.

Oksidatif hasarı önler

Buğday çimi flavonoidler adı verilen koruyucu antioksidanlar açısından zengin bir kaynaktır. Vücutta doğal süreçler gerçekleşirken toksik olabilen yan ürünler oluşur. Hücreleri etkileyebilecek ve uzun vadede iltihabi hastalıklara yol açabilecek toksik serbest radikaller vücutta kalırsa oksidatif stres ortaya çıkabilir. Yüksek seviyelerde oksidatif stres, kanser dahil sağlık sorunlarına yol açabilir. Buğday çimindeki flavonoidler serbest radikalleri azaltarak ya da yok ederek hücreleri hasar ve hastalıklardan korur.

İnflamasyonu azaltır

Kronik inflamasyon, bağışıklık sistemi romatoid artrit, tip 1 diyabet ve sedef hastalığı gibi hastalıklarla birlikte otoimmün durumlar gibi istenmeyen bir maddeye tepki verdiğinde ortaya çıkar. İnflamasyon, bilinen hemen hemen her hastalığın ayırt edici özelliğidir ve artan seviyeler genellikle semptomları kötüleştirir. Buğday çimi, sahip olduğu antioksidanlar nedeniyle ağrıyı ve iltihabı azaltmaya yardımcı olabilecek, çeşitli inflamatuar belirteçleri düşürebilecek yoğun bir anti-inflamatuar etkiye sahiptir.

Eklem hastalıklarında fayda sağlar

Buğday çimi, sahip olduğu anti-inflamatuar etki sayesinde osteoartrit, gut ve kırık gibi eklem hastalıklarında doğal iyileşme sürecinin artmasına yardımcı olabilir. Örneğin kapalı bir kırığın üzerine veya açık bir cilt yarasının çevresine buğday çimi uygulanmasının ağrı, morarma ve şişlik üzerinde bir miktar olumlu etkisi olabilir. Gut hastalığı varsa, her üç ila dört saatte bir buğday çimi uygulamak muhtemelen hastalığın süresini kısaltabilir ve daha fazla atağı önleyebilir, ancak buğday çiminin insanlar üzerindeki bu etkisini doğrulayacak yeterli kanıt yoktur. Bu nedenle mutlaka bir doktora başvurulmalı ve her türlü bitki sadece doktor gözetiminde tüketilmelidir.

Sindirim sistemi sorunlarına yardımcı olur

Herkesin bağırsaklarında sindirime ve diğer bedensel işlevleri gerçekleştirmeye yardımcı olan bir dizi sağlıklı bakteriden oluşan bir mikrobiyom bulunur. Zamanla bu koloniler çeşitli stres faktörleri nedeniyle tükenebilir. Prebiyotikler bağırsak mikrobiyomunu besleyen bir tür lif anlamına gelir. Buğday çimi lif bakımından zengindir. Bu nedenle buğday çiminin sindirimi destekleyen veya sindirim sorunlarını önleyen enzimleri uyardığı düşünülmektedir. Örneğin bir çalışma, yeşil buğday çimi suyunun stresli farelerde mide ülserlerini önlediğini göstermiştir. Araştırmalar ayrıca buğday çimi suyunun bağırsakların duvarlarını temizlemeye ve detoksifiye etmeye yardımcı olduğunu göstermiştir. Yüksek düzeyde magnezyum içermesi nedeniyle bağırsakların en iyi şekilde çalışmasını sağlayabilir. Bu nedenle kabızlığa çare olabilir. Buğday çimi lavmanı ülseratif kolit (inflamatuar bağırsak hastalığı), basur ve kronik kabızlık gibi sindirim bozukluklarına yardımcı olabilir. Buğday çiminin hazımsızlık, kusma, şişkinlik, asitlik ve solucanlar üzerinde de bir miktar etkisi olabilir.

Bakteriyel enfeksiyonu önler

Yapılan bazı çalışmalar buğday çimindeki klorofil, antioksidanlar ve diğer biyoaktif maddelerin bakterileri öldürebildiğini veya büyümesini yavaşlatabildiğini göstermektedir. Bulgular, buğday çimi özlerinin streptokok (strep) gibi belirli enfeksiyon türleri ve Lactobacillus gibi belirli bakteri türleri ile savaşabilecek antibakteriyel özelliklere sahip olduğunu ortaya çıkarmıştır. Bu durum özellikle antibiyotiklere dirençli enfeksiyonların veya antibiyotiklere alerjisi olan kişilerin tedavisinde faydalı olabilir.

Cilt sağlığını iyileştirir

Buğday çiminin antioksidan, anti-bakteriyel, anti-inflamatuar ve yara iyileştirici özellikleri onu cilt için mükemmel kılar. Egzama, yanık, sivilce, yara, kesik gibi cilt problemlerini ve enfeksiyonları önlemek için cilde haricen uygulanabilir veya buğday çimi suyu şeklinde tüketilebilir. Buğday çimi suyunu düzenli olarak içmek aynı zamanda cilt hücresi büyümesini teşvik eder ve cilt sağlığını korur. Buğday çimi tozunu veya suyunu günde üç kez uygulamak kangren üzerinde de bir miktar etkili olabilir. Buna ek olarak, buğday çimi aynı zamanda ciltteki şiddetli kaşıntıyı da potansiyel olarak azaltabilir ve cildi eski sağlığına kavuşturabilir. Buğday çiminin bu etkileri yeterli araştırmalarla desteklenmemektedir, bu nedenle yalnızca uzman bir doktor tarafından reçete edildiği takdirde alınması tavsiye edilir.