Manganez eksikliği çok nadirdir, çünkü günlük diyetlerde bol miktarda bulunur. Ancak, bazı gen mutasyonlarına sahip kişilerde nadiren de olsa mangan eksikliği görülmektedir. Aşağıda manganez eksikliği, düşük mangan seviyelerinin sağlığa etkileri ve mangan seviyelerini arttıran besinler hakkında bilgiler bulunmaktadır:

Manganez Nedir?

Manganez, tüm yaşam formları için gerekli olan bir eser mineraldir. Büyüme, vücut fonksiyonu gibi normal gelişim için gerekli olan manganez, mitokondriyal süperoksit dismutaz da dâhil olmak üzere önemli enzimlerin temel bir parçasıdır. Bu enzimler şunlarda rol oynar:
• Mitokondride enerji (ATP) üretimi
• Yağ, protein ve şeker metabolizması
• Beyin gelişimi ve işlevi
• Kemik ve bağ dokusu üretimi
• İmmün yanıt
• Cinsiyet hormonu üretimi ve üreme fonksiyonu
• Sindirim
• Antioksidan savunma

Manganez havada, suda ve toprakta hemen hemen her yerde bulunur ve yiyecek ile su ile kolayca alınabilmektedir. Bu nedenle manganez eksikliği temelde duyulmamış bir durumdur. Manganez sağlıklı beslenme için önemli olsa da, aşırı seviyelerde almak toksik yapabilir.

Normal Seviyeleri

Yetişkinler için normal manganez aralıkları şu şekildedir:
• Kanda 4-15;g/L (72.8-273 nmol/L’ye eşittir)
• Serumda 0.4-0.85 ;g/L (kanın sıvı bileşeni)
• Kırmızı kan hücrelerinde 11-23 ug/L (RBC manganez)
• İdrarda 1-8;g/L

Yaşlılar, muhtemelen düşük bağırsak emilimine bağlı olarak diğer yaş gruplarına göre biraz daha düşük manganez seviyesine sahiptir. Kan, idrar ve tükürük seviyeleri manganez maruziyetinin zayıflığı veya tüm vücutta bulunan toplam manganezin göstergesidir. RBC (kırmızı kan hücresi) manganez seviyeleri dokulardaki manganez içeriğinin daha iyi bir ölçüsüdür. Testten birkaç ay önce oluşan son manganez maruziyetinin tahmin edilmesine yardımcı olabilirler.

Uzun süreli, düşük dozlu manganez, saç, tırnak ve kemik manganez içeriği nedeniyle toksisite hakkında endişe edenler için daha kesin maruz kalma tahmini verebilir. Bununla yanı sıra hem tırnak hem de saçta yapılacak olan mangan testleri sınırlıdır. Çünkü kişiler doğal olarak aralarında büyük bir çeşitlilik gösterirler ve saç ile tırnaklar özellikle şampuan, oje, toz, kir ve diğer dış etkenlerden kaynaklanan kirlenmeye eğilimlidirler. Kandaki normal manganez seviyeleri 4-15 ug/L’dir. Kırmızı kan hücresi en son alınan manganın tahmin edilmesine yardımcı olur iken, kemik testi ise daha uzun süreli mangan alımı için daha doğru sonuçlar vermektedir.